Problem formalnego ujawnienia materiałów niejawnych na posiedzeniu w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania (nudne studium przypadku)

Ssały odkurzacze, krzątały się panie sprzątające, a media publikowały już filmy z zatrzymania. Czekając na posiedzenie aresztowe obiecaliśmy pani protokolantce, że przeczytamy akta zanim zdąży powiedzieć ciastko z jagodami i udało się. W aktach jawnych nie było nic. Wszystkie dowody zbrodni miały wynikać z materiałów niejawnych. Niby sprawa była beznadziejna, jednakże nasi chłopcy wyjaśnili, że o żadnych okropnych substancjach odurzających nie wiedzieli (no może jeden wyjaśnił, że trochę tam wiedział).

W związku z ich wyjaśnieniami, pośród szumu tych odkurzaczy, powstała taka koncepcja, że sąd musi jakoś  materiały niejawne wprowadzić do postępowania, bo inaczej nie będzie formalnych podstaw do ustalenia, że zachodzi przesłanka ogólna – prawdopodobieństwo popełnienia zarzuconych czynów.  Przymus wynikał z art. 92 kpk (wtedy tego oczywiście nie wiedziałem, ale z komentarzy wynika, że również w postępowaniu incydentalnym trzeba podstawę faktyczną orzeczenia formalnie uzyskać, przy czym postanowienie nie wymaga takich reżimów jak wyrok -  intuicja była więc dobra). Dalszy plan był taki, że jak sąd zacznie się wikłać w ujawnianie, to wtedy może uda się jakoś spowodować, że nasi chłopcy skomentują te tajne świadectwa ich aktywności (chociaż mógł ujawnić bardzo dyskretnie, ale nie podpowiadaliśmy przecież) i wyjdzie z tego jakieś dobro. Pułapką miał być  więc moment, w którym sąd powie, że „odczytano”, albo „ujawniono” materiały tajne (różne rzeczy można było wtedy zrobić, poczynając od prostej konstatacji, że nie ma ich na sali). Dodatkowo mieliśmy złożony wniosek o zapoznanie z aktami w zakresie stanowiącym podstawę wniosku. Próba ujawnienia materiałów niejawnych w czasie posiedzenia spowodowałaby nasze oświadczenie o pilnej potrzebie zapoznania się z nimi (a zgodę już wszak mieliśmy, skoro pokazano nam część jawną), co w piątkowy wieczór mogło spowodować korzystne komplikacje czasowe (pan z kancelarii tajnej raczej nie wsłuchuje się melancholijnie w głos odkurzaczy).

Próba sprowokowania sądu do formalnego uczynienia z materiałów niejawnych faktycznej podstawy  rozstrzygnięcia  wywołała taki efekt, że sąd na wszelki wypadek w ogóle nie zapisał w protokole, że „ujawniono akta”. Orzekł natomiast tak jakby ujawnił, chociaż mówiłem - o ile pamiętam -  wprost, że tak nie może, że musi się jakoś uporać z tą podstawą  faktyczną.

W zażaleniu będziemy zatem zarzucać naruszenie art. 92 kpk. Będziemy twierdzili, że w tym układzie procesowym, jeśli sąd nie zdecydował się na jakiekolwiek oświadczenie co do ujawnienia akt jawnych i niejawnych, to orzeczenie nie ma żadnych podstaw faktycznych i musi zostać uchylone do ponownego rozpoznania (a jako rzecze SN wówczas podejrzani odzyskują wolność). Jeśli komuś się już coś podobnego przytrafiło, w szczególności w zakresie materiałów niejawnych, to będę wdzięczny za sygnał co uczynił sąd odwoławczy. Nigdy jakoś nie przemyślałem problemu formalnego uczynienia z materiałów niejawnych podstawy faktycznej postanowienia o tymczasowym aresztowaniu.

p.s. niestety jednym z bohaterów opisanych wydarzeń był mężczyzna, którego dotyczył i ten tekst

p.s. szczęśliwy, aczkolwiek nieostatni epizod tutaj, a postanowienie S.O. tutaj