Prosta historia

Trzasnął drzwiami i wyszedł na korytarz. Akuratnie przechodził policjant, więc lekko go uderzył, używając przy tym stosownych do okoliczności określeń, godzących w reputację ofiary.

Jak w setkach podobnych spraw, jego zachowanie zakwalifikowano jako przestępstwo z art. 222 par. 1 k.k. (naruszenie nietykalności cielesnej  funkcjonariusza publicznego)  i art.  226 par. 1 k.k. (znieważenie funkcjonariusza) w zw. z art. 11 par. 2 k.k.. Pierwszy przepis nie budzi wątpliwości – za to przestępstwo odpowiada ten, kto naruszy nietykalność podczas lub w związku z pełnieniem funkcji publicznej. Wszystko jest więc jasne: popełniamy czyn zabroniony gdy kopiemy funkcjonariusza podczas pełnienia służby,  lub wtedy, gdy np. funkcjonariusz wracając do domu owej służby już nie pełni, lecz nasz atak pozostaje w związku z tym co czynił wykonując swe obowiązki. Słowo „lub” ułatwia.

W art. 226 par. 1 k.k. ustawodawca posługuje się jednak spójnikiem „i”. Dopuszczamy się tego przestępstwa gdy  znieważamy funkcjonariusza podczas i w związku z pełnieniem przez niego obowiązków służbowych.  Nie wystarczy więc samo „podczas” -  musi być jakiś związek z tymi czynnościami. Ustawodawca wyobraża sobie więc takie sytuacje, w których obywatele będą znieważać funkcjonariuszy podczas pełnienia funkcji służbowej, jednak zniewaga ta nie będzie pozostawał w związku z obowiązkami, a w konsekwencji sprawca nie będzie odpowiadał za przestępstwo z art. 226 par. 1 k.k. Pokrzywdzonemu pozostanie zaś prywatny akt oskarżenia i zupełnie inna kwalifikacja prawna takiego czynu.

Jeśli więc na poczcie, albo na komisariacie nieoczekiwanie przepełni was nienawiść do drugiego człowieka, przy czym nie będzie ona zapośredniczona w czynnościach służbowych ofiary, to wasze zniewagi (o ile zła myśl znajdzie  odzwierciedlenie w słowach) nie powinny zostać uznane za realizację znamion przestępstwa z art. 226 par. 1 k.k. To dziwne ale spójnik „i” przesądza sprawę. Państwo nie chce ścigać z urzędu piewców czystej,  abstrakcyjnej nienawiści, nawet jeśli ofiarami są jego funkcjonariusze.

Trzeba jednak odnotować, by stępić nieco zapał do śmiałych deklaracji odnośnie stosunku do niektórych profesji, że w przypadku mężczyzny trzaskającego drzwiami sąd uznał, iż znieważenie policjanta podczas służby ma zawsze związek z podejmowanymi czynnościami i poprzestał przy kumulatywnej kwalifikacji (art. 222 par. 1 k.k. i art. 226 par. 1 k.k. w zw. z art. 11 par. 2 k.k.). Wnika z tego, że czyste, abstrakcyjne, bezinteresowne znieważenie  funkcjonariusza publicznego w przyrodzie nie występuje.