Ostatnia runda Yukio Mishimy

Zamachowcy docierają zbyt szybko. Wprawdzie generał Mashita na pewno jest już w swym gabinecie ale zamach musi być rozpoczęty zgodnie z planem, o wyznaczonej godzinie. W bazie dowództwa piechoty japońskich Sił Samoobrony nie brakuje o tej porze żołnierzy, którzy zgodnie z założeniami na pewno dołączą się do spiskowców. Jednak i to nie może zmienić scenariusza starannie przygotowanej akcji. Samochód z Yukio Mishimą i czterema towarzyszami wyrusza więc na dodatkową rundę wokół bazy.

Yukio Mishima jest na szczycie. Trzykrotnie nominowany do nagrody Nobla. Już pierwsza powieść „Wyznania Maski” odniosła ogromny sukces w Japonii, nie inaczej było z kolejnymi. Jest również autorem licznych sztuk teatralnych, esejów i wierszy. Dba o ciało. Przez 15 lat uprawiania kulturystyki nie opuścił żadnego treningu. Wyczynowo ćwiczy kendo i karate. W 1968 roku założył patriotyczne stowarzyszenie Tatenokai i stanął na jego cele. To jego członkowie udają się z Mishimą do bazy Sił Samoobrony w dniu 25 listopada 1970 roku.

Zamachowcy są uzbrojeni w samurajskie miecze. Nie muszą ich jednak używać, przecież Mishima jest powszechnie znanym i szanowanym obywatelem, więc bez rozlewu krwi docierają do gabinetu generała Mashita. Natychmiast przywiązują go do krzesła i zmuszają do wydania rozkazu, by wszyscy żołnierze stacjonujący w bazie zgromadzili się w przed budynkiem. Jest ich dziewięć tysięcy.

Mishima wychodzi na balkon. Zamierza wezwać zgromadzonych do przywrócenia dawnej pozycji cesarzowi, zamachu stanu i zmiany konstytucji. Chce niezależności od Stanów Zjednoczonych i porzucenia konsumpcyjnego modelu życia na rzecz tradycyjnych wartości dawnych wojowników. Ma przygotowane półgodzinne przemówienie, ale wojsko nie chce go słuchać. Wykrzykują obraźliwe słowa, nazywają szaleńcem. Wieść o próbie zamachu szybko się rozprzestrzenia, nadlatują helikoptery, nadjeżdżają karetki, już nikt nie słyszy mówcy.

Po dziesięciu minutach zrezygnowany Mishima wraca do gabinetu generała Mashita i przystępuje do ceremonii seppuku. Jest przygotowany. Dwa dni wcześniej napisał wiersz, który będzie mu towarzyszył w ostatnim tchnieniu. Zapobiegliwie uporządkował doczesne sprawy (wynagrodzenie dla adwokatów pozostałych spiskowców, oddanie wydawcy zakończenia powieści „Płodne morze”). Mishima przebija się mieczem, a jeden z towarzyszy – biegły w kunsztach kendo Hiroyasu Koga – odcina mu głowę. Seppuku popełnia też Masakatsu Morita.

***

Ten zamach nie miał najmniejszego sensu. Był wyłącznie gestem o wydźwięku estetycznym. Służył stworzeniu sprzyjających okoliczności dla podążającej za pięknem śmierci. To przejaw ostatecznej i bezwarunkowej afirmacji tych problemów, pełnego im podporządkowania, łącznie z wyborem daty i okoliczności utraty życia.

Kilka miesięcy temu próbowałem przekonać sąd, że dalsze tymczasowe aresztowanie jest zagadnieniem z zakresu wyborów estetycznych, jednak duch Yukio Mishimy nie został skutecznie przywołany. Sąd jednoznacznie stwierdził, że „Decyzja o przedłużeniu (lub nie) wobec oskarżonego X.X. tymczasowego aresztowania ponad okres dwuletni, nie jest bowiem kwestią „wyborów estetycznych” czy „smaku” (k. 3 zażalenia), nie jest też uzależniona od „problemu wizerunkowego” sprawy (k. 3 zażalenia), ale wyłącznie od spełnienia (lub nie) przesłanek tymczasowego aresztowania, zawartych w określonych przepisach procedury karnej, w tym obowiązkowo w art. 263 § 4 k.p.k., jako że na obecnym etapie postępowania mamy już do czynienia z nadzwyczajnym przedłużeniem tymczasowego aresztowania, tj. na okres ponad 2 lat”. Po 6 miesiącach jestem gotowy bronić tezy, że gdyby na problem tymczasowego aresztowania spojrzeć z „perspektywy estetycznej” i stosować przepisy procedury karnej mając na uwadze „jak to będzie wyglądało”, to udałoby się uniknąć katastrofy. 

Wówczas nie mogłem jednak opowiedzieć o zamachu Mishimy, bo twórcę tego kojarzyłem tylko z deszczem, który wiele lat temu zaczął wpadać na scenę podczas jednego z niegdysiejszych spektakli (według  scenariusza tego dramaturga) w lokalnym teatrze. 

Dopiero niedawno zobaczyłem obraz. Państwo też powinni.

Obraz pana Jacka Sroki „Ostatnia runda Yukio Mishimy” można oglądać na wystawie w biurowcu Archetura na ul. Cystersów w Krakowie.

Pozostali przy życiu spiskowcy zostali skazani na kary 4 lat pozbawienia wolności. 

Korzystałem z internetowych informacji o Mishimie w języku polskim i angielskim. Jeśli ktoś może porozmawiać z mieszkańcem Japonii, to warto zweryfikować przedstawiony opis wydarzeń.